johan en mieke in malawi

15.12.08

verhuisd

Beste allemaal,

Deze blog is vanaf vandaag verhuisd naar:

yocevim.wordpress.com

De blogmaster

8.12.08

boekhouding

Wij hebben van de grote vakantie gebruik gemaakt om onze boekhouding op te stellen.
Wij hebben de eerste onkosten in april 2007 gemaakt. Dit houdt in dat wij al in het derde boekhoudkundig jaar zitten. Zo kunnen wij al een zekere evolutie bespreken.
Het eerster boekjaar (van april 2007 tot juni 2007) is verwaarloosbaar. Wij lieten ons toen leiden door plaatselijke mensen. Terecht want wij waren nieuw en wij moesten leergeld betalen. Maar al snel zagen wij dat zij verkeerd bezig waren. De leden van onze vereniging, YOCE, hebben veel geld gespendeerd dat niet rechtstreeks naar ons project ging.
Wij wezen hen er op dat zij meer dan 50% van het budget opsoupeerden aan verplaatsingen, vergadering, eten en drinken, papier.
Wij waren eind april tot begin augustus in België.
Na onze terugkomst vroegen zij of zij een enquête mochten houden om de noden en behoeften goed te kennen om zo een degelijk actieplan op te stellen. Mieke en vooral Johan heeft zich met hand en tand verzet maar Mieke vond dat wij hen een kans moesten geven. Theoretisch klopte hun verhaal wel maar of het efficiënt zou zijn daar waren wij niet van overtuigd. Tegen onze overtuiging in gaven wij toe, eerder voor de lieve vrede dan uit goed vinden.
Het heeft meer dan 300 euro gekost en het heeft zo goed als niets opgeleverd. Of misschien was de les die wij er uitgetrokken hebben veel meer dan 300 euro waard: zelf de touwtjes strak in handen nemen. Het is ook zo dat je in bepaalde situaties mensen bewust fouten onder controle moet laten begaan om uw medewerkers te kunnen overtuigen van hun ongelijk. Met de Malawiërs moesten wij ook meer geduld hebben. Uiteindelijk hebben wij er één nuttige werkkracht aan overgehouden en misschien kunnen wij later er nog één of twee recupereren. Zij stonden verbaasd hoe profijtig wij werkten. Op alles trachten wij te besparen dat niet rechtstreeks zijn nut had voor onze kinderen. Voor hen die al enige ervaringen hadden met werken voor een NGO, was dit totaal nieuw.
Sedertdien hebben wij heel efficiënt gewerkt. Sommige leden werden sporadisch aangesproken voor speciale opdrachten.
En nu zien wij dat voor het boekjaar 2008/2009 bijna 45 % rechtstreeks naar de kinderen gaat onder de vorm van voedsel (32%), kledij en speelgoed (10%) , en hygiënische verzorging (1%).
De lonen (10%) van de leerkrachten, de kokkinnen en de huishoudsters kunnen wij ook beschouwen als een rechtstreekse hulp voor de kinderen.
De gebouwen (18% gaat naar bouwmateriaal) worden ook opgetrokken voor de kinderen. Als wij dan nog de kosten voor het didactisch speelgoed erbij nemen dan kunnen wij zeggen dat meer dan 70% zo goed als rechtstreeks naar de kinderen gaat.
Transport (24%) is de zwaarste kost die niet rechtstreeks naar de kinderen gaat. Samen met de administratieve kosten is dat een kleine 30% procent.
Eens de bouw af zal zijn, zullen ook de transportkosten dalen .
Wat wel tot nadenken stemt is de verhouding van lonen van ons personeel (14 leden) tot de totale kosten, net geen 10 %. Wij betalen geen echte lonen, wij geven aan de 'vrijwilligers' een soort vergoeding.
En hier dachten onze leden van YOCE een belangrijke rol te kunnen spelen onder de vorm van een goed betaalde job. Maar wij hadden ons lesje geleerd en hebben gedacht dat wij zelf dit ook konden en zonder een (goed) salaris.
De metsers en de schrijnwerkers en andere helpers krijgen een volwaardig loon.
Administratie is tot 5% teruggebracht dat is werkelijk een minimum en dat zal zeker stijgen in de toekomst maar het is de bedoeling het zo laag mogelijk te houden.
Gezondheid scoort het laagst (1%) dat is een vingerwijzing dat wij daar toch meer aandacht moeten aan schenken. De preventie tegen tandbederf staat hoog op ons verlanglijstje maar wij weten niet zo goed hoe eraan te beginnen. Koop je voor ieder kind een tandenborstel, een tube tandpasta? Hou je die in school? Wie vind zijn/haar borstel terug? Meegeven naar huis is ook niet zo evident. Zijn er in Malawi tandenborstel speciaal voor kleuters?
Maar ook de dokter die met ons een contract afsloot heeft zich nog niet present gemeld. Wij hopen dat zijn consultatieruime af zal zijn na de vakantie.


Als wij de cijfers eens goed bekijken dan komen enkele feiten duidelijk naar voor:

7.12.08

Jaargang 2 week 35: van zaterdag 29 november tot vrijdag 5 december 2008

De vakantie is al halverwege en wij hebben nog geen dag stilgezeten. Zo goed als alle dagen gaan wij naar Sitima. Het is nodig want weeral hadden zij een deur vergeten= een te vlugge interpretatie ondanks dat het duidelijk op het plan stond. Dus met de glimlach breken zij voor de tweede maal een muur af. Het probleem is dat zij eerst de fundering steken en dat neemt enige tijd in beslag en daarop kunnen wij niet zien of zij een deur voorzien. Maar eens de fundering er is, gaat het snel met vier metsers en drie dieners. Wij komen in de voormiddag aan en de muur waar zij aan bezig zijn is dan een meter hoog en soms zonder de nodige deur…

Zondag 30 november: weer geen internet
Een maandabonnement voor internet in huis konden wij al een tijdje niet meer nemen, maar wij konden wel internetten met ’units’, niet zo leuk maar toch gemakkelijker dan naar het internetcafé te moeten. Maar nu is onze telefoonlijn beschadigd of gesaboteerd zodat er weer geen internet in huis meer is. Dus weer als vanouds naar het internetcafé. Zien hoelang het nu duurt eer wij terug verbinding in huis hebben.

Maandag 1 december: met de fiets naar Sitima
Het is toch altijd een belevenis, waar wij intens van genieten. Omdat het zeer warm is, besloten wij tot groot genoegen van Mieke, om traag te fietsen. Zo geniet je nog meer, beweert zij. Al is het voor Johan, als gewezen leraar lichamelijke opleiding, niet altijd gemakkelijk om de tijd te vergeten. Ook vandaag trappen wij in de boter als wij naar Sitima rijden. Is het de wind, de frisse inspanning of het feit dat het naast de steile afdalingen het misschien constant licht bergaf is? Na een drie kwartier rustig rijden (14 km) zijn wij in Sitima. Daar kijken wij de vorderingen van de bouw goed na, trakteren wij de metsers, dieners en Agnes meestal met een soort ’oliebol’, minder vettig maar koud en zonder bloemsuiker. Wij nemen er ook eentje voor ons twee omdat wij weten dat de terugtocht extra energie vergt. Zij kijken met grote ogen dat wij onze oliebol samen opeten, ieder om beurt neemt een hap. Het eten van zo een oliebol maakt voor hen van onze komst een feest. Dan babbelen wij nog een beetje met de toezichtster, Agnes. Dat is heel leuk voor ons omdat zij ook een beetje over haar dagelijks leven vertelt.
Onder weg is het een en al een blijde intrede. Wuiven, groeten, knikken, een glimlach, elke keer opnieuw. Altijd is er veel volk langs de straat, voor hun huizen of onderweg, fietsers, voetgangers, het goedkoopste transport, de vrouwen meestal met een kind op de rug en een lading op hun hoofd. Daardoor gaan vrouwen hier heel sierlijk. Vooral de kinderen roepen ons steevast na. ‘Mzungu, mzungu‘, en ze lopen naar de straat om ons van dichtbij te zien, ook al passeren wij hier bijna iedere dag.
Het landschap is prachtig, soms zie je ons Zomba Plateau heel duidelijk, dan weer ligt het plateau in de wolken, aan de andere kant zie je het eiland met een vorm van een liggende olifant, het Chisi eiland, dan weer kunnen wij de hoogste top van Malawi zien, de Mulanje. De geuren en de kleuren, de wind en de zon, de traagheid der dingen, de geluiden en de stilte, wij genieten van de vele indrukken. Dichter bij Sitima roepen veel kinderen ‘Sweedeo‘, en dat sedert wij eens een aflevering van Tik Tak hebben gegeven met de ‘video’ in Sitima. Onze kinderen moeten iets verteld hebben van video en degenen die het niet gezien hebben kunnen zich daar waarschijnlijk niets bij voorstellen en wij worden ook geassocieerd met snoepjes omdat wij soms ’sweeties’ uitdelen. Die twee bij elkaar wordt het dan: sweedeo. De terugweg wordt heel traag afgewerkt, op de laatste helling is het weer lekker zweten geblazen. Het is misschien de warmste dag van het jaar. Na meer dan een uur en een kwartier zijn wij terug thuis.

Het verslag van ons boekhouding (al is het af) is voor een van de volgende weken.

Tot volgende week

1.12.08

Jaargang 2 week 34: van zaterdag 22 november tot vrijdag 28 november 2008

Oma Mieke kon vorige week haar niet inhouden om haar kleinkind, Hannah, een dag te vroeg haar een gelukkige eerste verjaardag te wensen. Ook Johan sluit zich heel graag aan om Hannah een gelukkige verjaardag te wensen.

Zaterdag 22 november:Prijsafspraken en aanstellen nieuwe personeelsleden
De CBO hadden wij de opdracht gegeven om een aantal bouwheren te zoeken. De leden van CBO vroegen zich af of er ook geen nachtwakers moesten aangesteld worden en iemand om overdag het materiaal in het oog te houden. Wij maakten kennis met drie bouwheren; wij waren blij dat Mitembo er bij was. Hij had de eerste twee klassen mogen bouwen en van uit de CBO was er tegenstand om hem opnieuw aan te nemen, niet omdat hij zijn werk niet goed had gedaan of omdat hij te duur was maar gewoon omdat er nog heel wat bouwheren in de andere gemeenten waren en zij moesten nu de kans krijgen om hun boterham te verdienen. Wij antwoordden dat wij daar begrip voor hadden maar dat zij er toch moesten op toezien dat het goeie en niet te dure bouwheren waren. Vandaag moesten wij een prijsovereenkomst opstellen, ook al waren zij al een week bezig met de grondwerken. Wij kwamen al snel tot een akkoord. Op onze prijs deden zij er eerst drie kwart bij en wij stelden dat wij akkoord gingen met een vermeerdering van een vierde. ‘Ok‘, was hun antwoord, ‘het is toch voor onze gemeenschap‘. Daarna moesten wij beslissen of wij een of twee nachtwakers nodig hadden en of wij een toezichter zouden aanstellen. Er dienden zich twee nachtwakers aan. Wij beslisten al snel hen elk een halve job te geven. Als je twee nachtwakers tegelijk te werk stelt, heb je nog een derde nodig omdat zij geen zeven dagen op zeven kunnen werken. In principe hoefde er voor ons geen nachtwakers aangesteld te worden maar het kan nooit kwaad en wij zorgen voor een stukje werkgelegenheid. Ook hier snel een akkoord over de prijs. De kandidaat voor het toezicht over dag was een jonge door ons gekende vrouw,(19), de dochter van onze schrijnwerker. Zij zat in haar laatste jaar middelbaar onderwijs en wachtte op het resultaat van haar examens. Zij was wel moeilijk te peilen. Haar Engels vlotte niet ondanks haar studies. Maar later bleek dat het alleen faalangst was. Na haar aanstelling konden wij vlot en leuk praten met haar. Zij heeft vele vragen te stellen. En dikwijls gaat het over wetenschappelijke benadering van de dingen: hoe zit elektriciteit in elkaar? Witte bloedcellen kun je dat zien? Enz.. Wij herbeleven onze basiscursus wetenschappen.

Woensdag 26 november: bezoek leerkrachten
De leerkrachten hadden zichzelf uitgenodigd om op 26 november ons te vereren met een bezoek. Maar geen bezoek leerkrachten. Een stergeval in de familie van een van de leerkrachten heeft het bezoek van de leerkrachten bij ons thuis in Zomba uitgesteld.

Donderdag 27 november: de bouwwerken
De bouwwerken schieten goed op. Wij zijn tevreden met het resultaat. Al zijn de afmetingen iets minder nauwkeurig dan wij op het plan zetten en wij wensten. De slaapzaal, bijvoorbeeld, valt wat klein uit, maar wij hebben een kleine aanpassing gedaan. In het dokterskabinet voorzien wij nu ook een toilet en een douche zodat het dokterskabinet ook als slaapzaal kan ingericht worden. Wij moeten de werken van kort bij volgen. Tot twee maal toe hebben zij een deur vergeten. Eenmaal hebben wij de plannen aangepast door een tweede deur te laten vallen zodat er wat extra ruimte vrijkomt. De symmetrie is wat gedeukt maar het kan. Bij de tweede deur die zij vergaten, hebben wij onverbiddelijk gevraagd om de muur af te breken. Twee ruime klaslokalen (7,5 op 8) hebben een gemeenschappelijke ‘storeroom’ van 6 op 2,5 gekregen. Ook hier na een aanpassing omdat de afmetingen met ons plan niet klopten.

Vrijdag 28 november: boekhouding
Tijdens deze rustige periode hebben wij gebruik gemaakt om onze boekhouding op punt te zetten. Volgende week zullen wij in detail onze uitgaven en inkomsten bespreken. Zodat onze lezer een beeld heeft hoe wij werken.
Tot volgende week

22.11.08

Jaargang 2 week 33: van zaterdag 15 november tot vrijdag 21november 2008

Gelukkige eerste verjaardag van Hannah, kleindochter van Mieke.
Dinsdag 18 november: het weer.
Hebben wij een kort geheugen of is het werkelijk zo dat wij nu voor het eerst een echte hittegolf hebben meegemaakt. Oktober was al warm met meestal temperaturen tussen de 30 en de 35° Celsius. Maar de eerste weken van november was het tussen de 35 en 40°. Die loden zon verschroeide het hele landschap, soms een wolk waarvan je denkt daar zit wat regen in. Als er dan wat druppels vielen dan verdampten die onmiddellijk op het hete wegdek. Dus nog geen natte voeten gehad sinds april dit jaar. 7 Maanden zonder noemenswaardige regen. Het vreemde is dat er bomen nu in bloei staan, dat bloemen toch uitkomen, dat er vruchten aan de bomen komen. De Malawiër kreunt in deze periode, het is de drukste periode voor hem omdat het land moet voorbereid worden op de eerste regen want dan moet er zo snel mogelijk gezaaid worden. En daarbij komt dat er nu het minste middelen zijn. Er worden veel mango’s gegeten, die zijn heel lekker maar alleen dat eten gaat vlug tegensteken. Wij voelen hun bedrukte stemming, wij zien de wazige ogen, de wanhopige ogen, een mengeling van moeheid, honger, hard labeur, een moeilijke tijd voor de gewone Malawiër.Wij daarentegen genieten van de warmte, van de hitte. Om vijf uur ontbijten op het terras in een temperatuur nauwelijks onder de dertig graden, dan rijden wij naar Sitima. Vorige vrijdag zijn wij voor het eerst na de zware verkoudheid van Johan terug met de fiets naar Sitima gereden. Op de terugweg druppelde het zweet zo van ons gezicht, was ons lijf overal nat al reden wij heel rustig. Op de laatste beklimming gutst het water van ons gezicht maar toch is het meer genieten dan afzien. Wij nemen een ’koude’ douche maar het water is heerlijk warm. Warme maaltijd op het terras, een siësta, dan studie, voorbereidingen maken of een boodschappenmoment naar het centrum. En ’s avonds weeral eten bij een zwoele temperatuur dikwijls in het donker omdat de elektriciteit heel veel uitvalt de laatste maanden. Maar wij genieten van de sterren, de maan, de warmte, het geluid van de krekels, van het eten, van elkaar.
Woensdag 19 november: Administratief gedeelte geraakt opgelost:
Omdat de erkenning van onze NGO YOCE hier in Malawi op zich laat wachten, is het altijd een hele heisa om een verlenging te krijgen van onze verblijfsvergunning. Dank zij Callista Chimombo, onze engelbewaarder en minister, kunnen wij bij de dienst Immigratie in Blantyre onmiddellijk bij de hoogste in rang gaan en die zet dan het licht op groen om onze verblijfsvergunning met zes maand te verlengen. Als wij met ons dossier, zoals het er nu uitziet, langs de normale weg moeten gaan, dan krijgen wij onze verblijfsgunning heel moeizaam en kunnen wij zo een 10 keer of meer naar Blantyre gaan en dat omdat wij geen steekpenningen wensen te geven. Maar de volgende keer zullen wij onze erkenning toch moeten kunnen voorleggen. Ook moeten wij nu voor onze auto zorgen: taks, keuring, verzekering vernieuwen. Dat is altijd een heksenketel. Maar wij leren bij en zo kon het dat wij op één dag de keuring en de taks voor mekaar kregen. Nu nog de verzekering en wij kunnen weer een jaar rustig op de Malawische wegen rondrijden en de vele (soms drie keer op evenveel km) controles gemakkelijk doorstaan. Een tafereel voor een lach of beter voor een traan. Sam, onze belangrijkste leerkracht omdat hij én de verstandigste is én omdat hij het best Engels praat, had problemen. Wij proberen hem links en rechts wat extra voordelen te geven. Zo ook op het einde van het schooljaar (7 november) kreeg hij bijna het dubbele van de andere leerkrachten. Maar met geld kan een Malawiër niet omgaan. Hij heeft het nooit geleerd gewoon omdat er geen geld was, zeker niet voor een adolescent. Dus ook Sam niet. Wij voelden al een paar dagen dat hij probeerde wat los te krijgen. Klagend: ‘Ach, in ben nooit thuis’. ‘Ik moet hier altijd zijn‘. ‘Ik moet altijd vertaler spelen’. ‘Zal ik Agnes (later meer over haar) begeleiden?’. Om een lang verhaal kort te maken: hij had al zijn geld (loon voor twee maanden) opgemaakt. Hij moest voor ons een klein karweitje doen (prijs vragen voor een metalen kerstboom te laten smeden) en hij zat bij ons in de auto. Wij zegden onder elkaar: wij gaan hem iets geven maar wij doen het niet hier op de ‘Govala market‘, maar als wij hem afzetten aan ons schooltje. Zo gezegd en gedaan. ‘O, dank u zeer’, stamelde hij, ‘spijtig dat jullie mij het niet op de Govala Market gegeven hebben, dan kon ik groenten kopen. Gisterenavond hebben wij niet gegeten omdat wij geen groenten konden kopen (blijkbaar eten zij hun ‘porridge - nsima’ nooit zonder groenten). Maar nu ga ik terug naar de Govala Market en groenten kopen. Dan ben ik weer een man.’ Wij zien zijn vrouw, de avond te voren, al uithalen naar haar man (Sam dus) dat hij de man is in huis en dus dat hij moet zorgen voor het eten, hij moet zorgen voor vrouw en kind… Zorgt hij daar niet voor dan is hij geen man… Het legt op een subtiele manier hun echte armoede bloot, dus toch een traan…
Donderdag 20 november
Omdat het maar 27° is en omdat ‘mond en klauwzeer’ terug onze lekkere steak heeft verbannen hebben wij winterkost op het menu gezet: (rood uitziende) worst, rode kool, aardappel… het heeft gesmaakt.
Tot volgende week

Jaargang 2 week 32: van zaterdag 8 november tot vrijdag 14 november 2008

The week after het einde van het schooljaar, is in menig opzicht belangrijk gebleken.
Zaterdag 8 november:
De dag ervoor belde Callista Chimombo ons op om te melden dat er zaterdag een belangrijk dag was voor haar nominatie voor de verkiezingen van volgend jaar was. Het kiesstelsel is zo dat het land is onderverdeeld in 195 regio’s en iedere regio zend één volksvertegenwoordiger naar het parlement. Dus elke partij moet één kandidaat aanduiden voor iedere regio. Aanduiden is niet het juiste woord: er worden voorverkiezingen gehouden. En heel eenvoudig de kandidaat met de meeste stemmen wordt naar het parlement gestuurd. En zaterdag werden er in T/A Mwambo, de regio van Callista Chimombo, voorverkiezingen gehouden. Toen wij zegden dat wij naar Jali zouden afzakken om haar te steunen, klonk zij blij verrast. Wij daar naartoe. Wij wisten niet waar de verkiezingen plaatsvonden, maar een massa volk informeerde ons overduidelijk.De klassieke ingrediënten waren aanwezig: 37°, muziek, dansen, zingen, drinken en heel veel volk. Mieke kreeg juist een telefoontje en Johan ging al enkele tientallen meters verder staan. Callista moest hem gezien hebben want na enkele minuten kwam er een stoet naar hem gedanst: Callista met een petje op met de foto van haar president, het maakte haar moeilijk herkenbaar. Wat wel duidelijk was dat er voor de gelegenheid extra veiligheidsmaatregelen genomen werden. Zeker 6 misschien wel 8 kleerkasten van mannen omringden haar. Drank, politiek en veel volk is misschien een gevaarlijke cocktail. Maar zij kwam regelrecht naar Johan toe, begroette hem warm en gaf drie kussen. Wij hadden een briefje gemaakt dat wij haar ten volle steunen en dat wij alleen maar hopen dat zij democratisch verkozen zal worden. Wij kunnen het niet nalaten om telkens weer de nadruk op het belang van een goede democratie te leggen. Malawi is een prille democratie en de leiders hebben het zo moeilijk om afstand te doen van de macht zodat de democratie steeds in gevaar is.Terwijl Callista terugkeerde naar het podium, had Mieke, die op vijftig meter van Johan bij de auto stond, veel aandacht van vooral mannen die in haar een leuk intermezzo zagen. Zij werd nageroepen, lachen, dansen, zingen begeleidde haar zoektocht naar Johan. Zij voelde zich niet echt op haar gemak ondanks de grote volkstoeloop. Gelukkig is het tussen al die plaatselijk bevolking niet moeilijk Johan op te sporen. Zij was nog maar pas bij Johan of zij werd nu door een horde vrouwen en mannen naar het podium geleid om Callista te begroeten. Weeral een warm begroeten en drie kussen (on-Malawisch). Toen Mieke terug naar Johan werd begeleid kregen wij heel veel aandacht van de omstaanders. Een vrouw begon die typische inlandse dans rond Johan uit te voeren. Zo een vruchtbaarheidsdans laat weinig over aan de verbeelding. Het kort krachtig op en neer bewegen van de heupen is essentieel. Johan deed wat mee en gelukkig ging de vrouw ook naar Mieke om haar kunsten te tonen, waarmee zij wilde zeggen het is maar een spel. Maar de drank had bij sommigen de remmingen losgelaten en een man met een sjaal rond zijn onderbuik gebonden, zei tot de vrouw dat zij Johan moest versieren en hij zou zich over Mieke ontfermen. Hij vond het minder een spel en ging heel dicht bij Mieke staan en begon nog krachtiger, korter en heviger met zijn bekken te kronkelen en te draaien. Zijn sjaal beklemtoonde alleen nog meer de suggestie. Omstaanders grepen onmiddellijk in en een vijftal mannen leidde hem weg van Mieke. Mieke vertelde achteraf dat zij ook aan de auto die vreemde sfeer van dronken mannen had opgesnoven.Wij hebben nog een kwartiertje meegedanst en dan de massa verlaten. Een ervaring rijker.
Dinsdag 11 november:
Vergadering over de start van de bouw.Wij hadden het gevoel dat de gemeenschap heel graag met de bouw wou beginnen maar voor hen is het moeilijk om haast te maken. Maar nu planden zij toch de door ons zo lang gevraagde vergadering met de ‘builders’. Zij hadden drie builders uitgekozen. Tot onze aangename verrassing was mr. Mitembo er ook bij. Eerst was er wat protest tegen hem omdat hij de vorige bouw tot onze grote voldoening, alleen had neergezet. Andere bouwheren woonachtig in de dorpen van de CBO moesten ook een kans krijgen. Ja dus, maar Mitembo is er opnieuw bij omdat hij wellicht de grootste expertise heeft. Goed zo. Prijsafspraken, wat pokeren van hunne kant maar uiteindelijk komen wij tot een goed compromis: dit is veel meer dan dat zij kunnen krijgen van een Malawiër maar toch nog een redelijke prijs. Een Mzungu moet nu eenmaal meer betalen, verstaanbaar en wij willen het ook zo. In ruil krijgen wij heel toegewijde mensen, die op geen inspanning zien, die gemakkelijk herbeginnen als er iets niet naar onze zin is door een slechte communicatie . Wij hebben er alle vertrouwen in. Volgende donderdag starten de bouwwerken.
Donderdag 13 november: start van de bouw.
Eerst het plan omzetten op het terrein. Meten, lijnen trekken, merktekens plaatsen, herbeginnen, iets moet groter worden, andere ruimtes moeten kleiner gemaakt worden omdat wij een aantal bomen willen redden, maar na twee uur meten staan de grote lijnen op het terrein. Zij trekken een week uit om de fundering te steken. Ondertussen waren enkele leerkrachten en een kokkin bezig met stenen een tweede stapel stenen te bouwen die later gebakken moeten worden. Het worden grootse werken. Maar wij willen een centrum hebben in de regio vanwaar wij dan verder kunnen werken als er de nodige steun komt.
Tot volgende week

12.11.08

Jaargang 2 week 31: van zaterdag 1 november tot vrijdag 7 november 2008

Zaterdag 1 november
Terwijl de familie hun traditionele (al 40 jaar) bijeenkomst in Maredsous vierde, was er hier niets dat aan 1 november deed denken
- meer dan 35°
- geen speciale kerkdiensten
- geen verwijzingen in krant of plaatselijke media
- meer zelfs, geen vrije dag maar open winkels, dagbladen te koop, kortom business as usual

Maandag 3 november: Johan verliest even zijn geduld
Is het door zijn veertien dagen lange strijd tegen een longontsteking, is het omdat het al een maand 35° is, is het omdat hij dat internet in huis heel hard mist, of is het gewoon het uitdagende gedrag van mr. Msomali wij weten het niet maar feit is dat Johan tot tweemaal toe zich heel opvallend gedroeg afgelopen vrijdag in het internetbureau van de overheid. Wij wilden dat ‘Malawi Net’ ons terug internet in huis bezorgde. Hiervoor moest er een programma op onze computer gezet worden. Wij wisten van een Malawische vriendin dat de cd met dit programma een cd moest zijn zonder de vermelding ‘not for sale’. Eerst in de voormiddag was de man die ons kon helpen er niet. Hij zou om één uur terug zijn (was gaan shoppen). Om twee uur was hij er nog niet en Johan vroeg een blad papier en een pen en schreef:
‘We are waiting for mister Msomali (letterlijk een nagel …van een doodkist).
- is he working?
- is he sleeping?
- is he shopping?
- is he reading the newspaper?
- Where is he?
Johan hield vervolgens dit papier voor zijn borst en ging zo, zonder iets te zeggen het bureau rond. Iedereen wou het lezen. Ook de big boss mr. Mpiri las het, snelde naar zijn kantoor en wij zagen hem telefoneren en vijf minuten later was mr. Msomali er. Johan gaf hem onverstoorbaar zijn brief die hij al die tijd op zijn borst had. Maar hier bleef het niet bij. Was mr. Msomali op zijn teen getrapt (je zou het voor minder), was hij nog niet bereid ons te helpen, feit is dat hij een uur stoïcijns proberen met een CD ’not for sale’ het internet op onze computer probeerde te zetten, ondanks dat Mieke hem daar meerdere keren op wees dat het niet de goede CD was. Uiteindelijk zei hij tot Mieke: ’Ik kan u niet helpen. Geef mij je telefoonnummer en ik kom tot bij jullie thuis om jullie te helpen.’ De vorige keer had hij ook geprobeerd om eerst in ons huis te geraken om ons daar eventueel te helpen. Wij wilden hem toen al niet in ons huis en dus heeft hij uiteindelijk ons moeten helpen op het kantoor van de big boss mr. Mphiri, maar het had ook veel zweet gekost. Wij vertrouwen hem voor geen haar. Nu weer was het overduidelijk wat hij bedoelde: ‘Ik kan jullie helpen, maar ik wil het hier niet. Bij jullie thuis kunnen wij rustig onderhandelen. Nu schoot Johan uit zijn krammen: dat hij zichzelf niet moest uitnodigen. Tot op heden hebben wij geen nood aan zijn bezoek. En wat maakt nu het verschil met het internet op de computer zetten hier in het bureau ofwel in ons huis? Geen antwoord. Al gaf Johan hem weinig tijd. Het was stil in het kantoor. Toen Johan uitgeraasd was, droop mr. Msomali af, ging eerst bij zijn boss (Mpiri) even binnen om ons duidelijk te maken dat ook de boss in de combine zat. Midden in de week belden wij naar mr. Mpiri met de vraag of mr. Msomali nu bereid was om ons te helpen. Mr. Mphiri zei ja maar toen mr. Msomali ons moest opbellen voor een afspraak te maken liep het weer fout. Op een gegeven moment sprak mr Mphiri wel over ‘de gevangenis’ maar Johan verstond het allemaal niet goed aan de telefoon. Zat mr Msomali nu in de gevangenis of wat? Wij weten het niet. Volgende week meer hierover.

Donderdag 6 november einde van het schooljaar.
Om de ouders en de leerkrachten de kans te geven om op vrijdag naar de lagere school te gaan en daar het einde van het schooljaar te vieren, werd besloten om bij ons op donderdag het schoolfeest te organiseren. Veel volk op ons binnenpleintje en de leerkrachten hadden een paar originele activiteiten bedacht naast de klassieke dans, zang en voordracht. Drie soorten van puzzels moesten de leerlingen oplossen. Bij een ervan durfde Sam, onze beste leerkracht, een oudere leerling (ca. 12 jaar) uit de toeschouwers te nemen om een puzzelstuk op de juiste plaats te zetten. Sam had geluk, de oudere leerling had het moeilijk. En daarna liet hij onze kleuters de puzzelstukken in elkaar zetten en dat ging vlotter … dus applaus voor de kleuters. Merkwaardige gewoonte van de ouders en toeschouwers was dat als er een kind opgetreden had, er een of twee volwassenen opstonden en het kind een cent of een pakje koeken gaven. De traditionele speeches mochten ook niet ontbreken en hieronder drukken wij onze speech af, het was een (te?) lange speech.

Dear Afumu, dear teachers, dear cleaners, cooks and parents and dear children,
This day is the last school day of an historic year for Sitima. We started this year with two new classrooms. And from the beginning the number of toddlers were increasing. From 25 children last year in a few days it was 60 ,90 children. And now we receive each day about 150 children( nvdr wij 200 kleuters ingeschreven). We see that a lot of children came irregularly. May I ask, in the name of all teachers, to send your child as much as possible to the school. Of course a sick child must stay at home.
Highlights during this year were without any doubt the visitors:
- Ludwine was here for five weeks and was very active with a hygiene program, giving every child some medicine, a good wash and new cloths. Some parents came with their child for one day to this school to receive also cloths, a wash and some medicine. In these days we received each day more than 180 children
- Marcel and Renilde: they were here for three weeks and the result of their work you can still see: they painted our two classrooms with knowledge and care and made it more comfortable, more agreeable.
- Eliene and Sien were here for 2 weeks and a half: they were testing the children, took a photograph of each child and played a lot of time with the children.
- Filip, my son, was dancing, singing, playing theatre and so on, the children enjoyed his stay a lot.

Than there are a lot of visitors who came one or two days
Werner, the son of Mieke, and his girl friend Karen, Dave and Karen, the international couple, and last but not least the twelve travellers who were sleeping here in our two classrooms, it was an unforgettable night. One day on a Saturday we also visited our school with four students medicine from Belgium and the Netherlands.
We hope that all these visitors won’t forget Sitima, our school, our children. More than that: we hope that they try to become a lot of support for our plans in this area.

Other highlights were the visits of the minister Callista Chimombo. It is always feast when the minister is coming. A minister in Sitima. It was she who brought us one day to Sitima. We like to give you a lot of figures.

Day after day 150 children passed this year one of the two doors of our school. In the total we received here 30000 children.
They have been eating a lot of food during this year:
65 bags of 50 kg of maize
20 bags of 50 kg of rice
20 bags of 50 kg red beans
40 goats
6000 eggs or 200 trays
150 recipients of fishes
300 liter Oil
1200 onions
2000 tomatoes
1000 crops of cabbage
Salt, sugar

Each day four cooks are busy with preparing all this food , and the two cleaners have also their hands full. But the biggest responsibility is for the teachers: from two teachers we recruit six other teachers. Their role is very important. Singing, dancing, learning the days, the months, the alfabet and counting but also and maybe more important is that the children learn to use their brains: thinking, searching for solutions or problems with puzzles, with building blocks and other teaching materials. We make progress but it is not good enough. Next year it must be better. Next year…
We have big plans with building toilets, a kitchen, a veranda, two classrooms and if we have enough bricks we build also an office, a dormitory and an office for a doctor. So you see we have big plans but for you parents we have also some tasks: If you have still a baby, play, talk with your baby, and when your child is born in 2003 until 2006 your child is welcome, here in the Nazareth school next year. And when you come to the school for the registration of your child bring the healthy passport of your child with you. We need it for a good organisation of our school. You are always welcome to the school if you have questions concerning your child. Teachers and we can give you good information about your child. The priority of our project is to give children the opportunity to become good students. We try to help them with good food, good hygiene, good teaching. And when your child is leaving this nursery school to go to the primary school, and later on to a secondary school and let’s hope to university, we still try to give her or him a chance. So we say to the parents, please, send your child every day to school, take this opportunity we give to you. Knowledge is power: this means that by studying you get an interesting and well paid job.
Thank You
Zikomo kwambiri

Een aantal items in deze speech moesten wij zeggen van de directie van de CBO.
Hun redenering is als wij dat zeggen maakt het meer indruk. Wij weten niet of dit echt zo is.
Tot volgende week

2.11.08

Jaargang 2 week 30: van zaterdag 25 oktober tot vrijdag 31 oktober 2008

Zaterdag 25 oktober: stenen branden d.w.z. feest (weeral) in het dorp
Voor het eerst leefden wij er zelf naar toe: het branden van de stenen. De weken voordien waren zij voornamelijk bezig met de stenen kunstig op elkaar te zetten, naar schatting 27000 stenen. Grote boomstammen liggen klaar, maar eerst het kleine hout in de gaten stoppen. In feite beginnen zij op vrijdagavond en meerdere mannen en vrouwen blijven de hele nacht op, de mannen om het vuur gaande te houden en de vrouwen om regelmatig eten te bereiden (hier is het klassieke rollenpatroon nog een must). In feite gaat het er plezant aan toe, er wordt het plaatselijke bier gedronken en natuurlijk wordt er gezongen en gedanst. Wij denken dat zij ook pepmiddeltjes hebben want op zaterdagochtend zou je wrakken verwachten maar neen hoor, Davidson, de leerkracht die er altijd graag bij is als er leute gemaakt wordt, ziet er goed uit. Hij gaat zelfs mee met Johan de training geven omdat Sam de dag voordien ziek is gevallen. De mannen voelen zich belangrijk vandaag. Wij bewonderen nog hoe die stoere mannen, spieren strak, met bloot bovenlijk, tot kort bij de oven komen om nog een zware boomstam in het gat te duwen. Het moet met gesynchroniseerde bewegingen verlopen om met een viertal mannen op een gelijktijdig moment al de krachten in te zetten om zo een zware boomstam in beweging te krijgen en in een gat te steken dat juist groot genoeg is. Er mag niet te veel ruimte zijn want dan is er teveel warmteverlies. Alles verloopt naar wens. Begin november zal de bouw starten. Waarom nog bijbouwen: wij willen van Sitima een centrum maken van waar uit wij andere projecten willen opzetten. Naast de noodzakelijke keuken, eetzaal en twee klaslokalen gaan wij ook nog een ruimte voor de consultaties van de dokter, een office en een slaapzaal bouwen. Vrijwilligers die in de toekomst willen helpen in één van onze projecten, moeten dan steeds naar hier komen om te overnachten en van hieruit eventueel naar een bijliggend project gaan. Sitima is geen einddoel, maar het zal een belangrijke plaats blijven in ons project.

Woensdag 29 oktober 2008
Vergadering over de problemen in de Kachere primary school. Op onze website kun je een paar foto’s zien van de Kachere Primary school. Deze school is werkelijk in heel slechte staat. Vandaag werden wij samengeroepen om over de wederopbouw te praten.
Wij hadden gevraagd dat ook de zuster van Sitima Parish (een belangrijk lid van onze organisatie YOCE) en de coördinator van de overheid voor dit gebied er ook zouden zijn. Alleen de coördinator zond zijn kat. Maar een paar Afumu (burgemeesters) waren er wel samen met de vier leerkrachten en een tiental leden van het schoolcomité, bijna allemaal vrouwen. Wij krijgen een aftandse met blauw fluweel afgewerkte stoel en kijken in het klaslokaaltje naar al deze mensen, onze rug tegen het bord. De school werd gesticht en gebouwd (?) in 2002. ‘Ja, wij hebben grote problemen. Ja, wij hebben misschien de laatste jaren te weinig gedaan voor deze school. Ja, wij hebben nog niets gedaan met de acht zakken cement gekregen van de minister. Ja maar, wij hebben nu 80000 stenen gebakken, en wij hebben zand al twee jaar klaar liggen.’ Wij hadden eerst tachtig zakken cement verstaan. Zij hebben de gewoonte om Engelse woorden om te vormen tot Chichewa door achter elk Engels woord een i te zetten….
Onze vragen:
Is er ruimte genoeg?
Wat doet de regering?
Jullie hebben nu vier klassen, is het de bedoeling om tot acht klassen te gaan?
Zijn er nog andere hulpbronnen?
Wat verwachten jullie van ons?
Zij gingen met ons naar een ruimte kijken waar de nieuwbouw zou komen. De plaatselijke mfumu had het handig aan boord gelegd. Hij had schrik dat als hij geen voldoende ruimte ter beschikking stelde de school uit zijn gemeente zou vertrekken en eventueel naar Sitima zou verhuizen als wij de grote geldschieter zouden worden. Voor enkele klassen had hij een grond voorzien en als er niet voldoende ruimte zou zijn dan kon het ernaast liggende terrein ook in gebruik genomen worden, maar ging hij vlot verder, dat probleem stelde zich nu niet. Voor ons is dit niet eenvoudig op te lossen. Er zijn verschillende mogelijkheden:
- Wij helpen niet en blijven ons verder concentreren met wat wij nu aan het doen zijn: Sitima uitbouwen en daarna op zoek gaan naar een nieuwe plaats voor een nieuwe kleuterschool. Verschillende redenen pleiten voor dit scenario:
Wij hebben heel veel controle op ons project
Wij hebben niet zoveel verantwoordelijkheid over het leerprogramma
Ons belangrijkste argument is dat de belangrijkste leeftijd om zich te ontwikkelen tussen nul en zeven jaar ligt. Dan is de potentie aanwezig. Op dit gebied hebben wij nu al wat ervaring. Wij kunnen proberen hen voluit te steunen, als wij daar de middelen voor hebben. Wij zouden kunnen voorstellen, als onze budgettaire mogelijkheden te beperkt zijn, om ieder jaar te helpen om één klasgebouw neer te planten.
Dat heeft diverse voordelen:
Door de geleidelijke uitbouw zal het budgettair nauwelijks een probleem zijn
Over enkele jaren is er dan een betere school voor de streek en dus ook voor onze kleuters (ligt op 1,8 km van Sitima)
De staat benoemt en betaalt de leerkrachten
Er wordt geen eten bereid
Onze inbreng is beperkt tot helpen bouwen
Maar ook nadelen: je hebt dan ook weinig controle of inbreng in wat de leerkrachten doen. De afstand tot Sitima is nog overbrugbaar maar voor de kinderen van de andere dorpen die ons schooltje nu bevolken is de afstand al snel meer dan 3 of 4 km. Wij zullen het totale probleem nog eens bestuderen (zoals inplanting van andere lagere scholen in de streek, budgetmogelijkheden) en dan een besluit nemen.
Tot volgende week

Jaargang 2 week 29: van zaterdag 18 oktober tot vrijdag 24 oktober 2008

Deze week stond er drie keer kip met frietjes op het menu, maar telkens viel de elektriciteit uit… Ook ons internet viel uit…

Dinsdag 21 oktober: bezoek in Sitima.
Gelukkige verjaardag, Filip en Frederic, twee zonen van Johan en welkom aan Lars, eerste kleinkind van een zus van Johan. Moeder en zoon stellen het goed en grootouders zijn uitermate fier op hun eerste kleinkind. ‘s Morgens kwamen er onverwacht vier Malawische bezoekers. Zij kwamen steun vragen voor hun organisatie, dat vooral actie voert omtrent aids. Het is niet leuk om te zeggen dat wij dergelijke acties niet steunen, gewoon uit budgettaire overwegingen. Maar wij zullen hen opzoeken en als zij goed werk leveren (wij gaan telkens onaangekondigd) dan geven wij hen een kleine steun. Het is vreemd maar die mensen komen van ver buiten de stad, wij passeren daar nooit en toch vinden zij ons huis. Moeilijk te begrijpen. Wij moesten onze bezoekers wegsturen omdat wij in Sitima beloofd hadden dat wij heel vroeg zouden daar zijn met een auto vol voedsel en andere dingen: 50 kg rode bonen, 3 kg suiker, 150 eieren, zout, zeep voor de handen en afwas, en 180 strooibriefjes om met de leerlingen mee te geven. Het voedsel hadden zij dringend nodig om de maaltijd tijdig te kunnen bereiden. De briefjes die de leerlingen meekregen hadden wij op de computer gemaakt en 180 maal vermenigvuldigd, anders moeten de leerkrachten dat 180 keer schrijven. In dat briefje nodigde de CBO de ouders uit voor een ‘meeting’ en verder stond er ook in dat de Azungu (lees wij twee) misschien er ook zouden zijn. Wij vroegen Sam, de opsteller van het berichtje, meer uitleg omdat hij ons nog niet had uitgenodigd. Oh, was zijn antwoord, of jullie komen of niet, dat is niet zo belangrijk maar wij zetten dat er op om de ouders aan te zetten in grote getale naar de school te komen. Wellicht is het zo dat de ouders verwachten dat, als wij er zijn, er misschien iets uitgedeeld wordt. Wij zegden hem dat wij graag aanwezig zijn als dat op het briefje staat. Maar, zegde hij, er staat dat jullie er ‘misschien‘ ook zullen zijn. De laatste weken hebben we meer tijd om in Sitima aanwezig te zijn. Wij helpen met enkele kinderen apart bezig te zijn en wij kunnen dan ook de leerkrachten observeren. Wij stelden vast dat er nog een heel lange weg af te leggen is zowel voor de leerlingen als voor de ‘teachers’. Maar goed, ook bij ons moet een kind een lange weg afleggen en onze opvoeders blijven van goede wil en dat blijft het voornaamste. Dus, wij blijven hopen dat ons werk iets uithaalt.
Ondertussen gaan wij alle kinderen nog eens testen met het oog op volgend jaar. Dit jaar hebben wij geen aandacht besteed aan de verdeling van de kinderen. Zitten de jongsten samen? Hebben de leerkrachten andere normen gehanteerd? Kiezen de kinderen zelf in welke klas zij willen zitten? Het is moeilijk werken voor ons omdat wij er maar niet in slagen lang de gezichten te onthouden en ook omdat de kinderen vaak hun geboortedatum niet kennen, zelfs het jaartal is moeilijk te achterhalen. Wij willen de kinderen testen om zo volgend jaar elke kleuter een plaats te kunnen geven in een van de vier klassen. Sien en Eliene hebben op dit vlak baanbrekend werk geleverd. Hun poging om onze kinderen te testen hebben ons veel nuttige gegevens opgeleverd maar ook in verband met de testen zelf hebben wij heel wat bijgeleerd. Een handicap blijft dat wij nooit de exacte leeftijd kennen van de kinderen. Een van de gevolgen daarvan is dat er nu oudere kinderen naar onze school komen omdat zij hier eten krijgen. Dat kan natuurlijk niet. Hun plaats is op de lagere school. Zij domineren ook te veel de andere kinderen zeker als het jongens zijn.

Donderdag 23 oktober : gelukkige verjaardag broer van Johan
Naar immigration: Met een bang hart trokken wij weer naar het bureau van Immigratie in Zomba. Bij de vorige verlenging deden zij weer vervelend: ‘Jullie zijn geen toeristen meer, dus kunnen wij jullie moeilijk als toeristen een verlenging van jullie verblijf hier geven. Voor een andere verlenging dan een toeristenverlenging moet je in Blantyre zijn.’ De man die ons te woord stond is zo lui dat hij moeite had om duidelijk te spreken. Articuleren was iets te veel gevraagd. Wat de situatie anders maakt, is dat wij nu voor elke maand verlenging 5000 MK (ca 25 euro) per persoon moeten betalen. Johan telde het geld in afwachting dat Mieke haar aanvraagformulier invulde. De luie chief steekt zijn hand uit als teken: geef mij het geld. Johan gaf het hem. ‘Dat is duur nu‘, opperde Johan. ‘Ja’ antwoordde de baas, ‘het is heel duur nu‘. En hij stond op, ging even naar het lokaal er naast bij zijn overste. Hij kwam terug en wonder boven wonder gaf hij ons de nodige stempels en voor wij het goed beseften, stonden wij buiten met in onze paspoort een verlenging van een maand. Later viel onze frank, hij gaf ons geen bewijs van betaling…

Vrijdag 24 oktober
Vanavond start het bakken van de stenen. Maar dat is voor volgende week

20.10.08

Jaargang 2 week 28: van zaterdag 11 oktober tot vrijdag 17 oktober 2008

Zondag 12 oktober: dood van een kind, alweer en bezoek Vlaamse toeristen.
Toen Alic vroeger dan normaal ons kwam begroeten, wisten we meteen dat er iets aan de hand was. Zijn kleinzoon, Johan, 1 jaar oud, was gisterenavond overleden. Hij was vroeger al eens ziek geweest, was dan weer beter geworden maar nu moet alles heel snel gegaan zijn. Hij vroeg of hij onmiddellijk terug kon keren naar zijn familie. Wij hebben de ouders met Johan al eens ontmoet toen Alic hen voorstelde om te komen werken voor ons. Wij konden daar niet op ingaan omdat wij toen al te veel mensen in dienst hadden. Dergelijke berichten zijn een aansporing om ons werk zinvol te vinden en om, als het kan, onze inspanningen te intensifiëren. aOp zondag kwamen 12 Vlaamse toeristen aan in Zomba. Wij hadden al een paar maanden contact met de reisleider van deze groep, Jef. Hij werkt voor Joker. Het originele aan deze reis was dat de deelnemers niet wisten waarheen hun reis ging. Malawi dus. Jef had gehoord dat wij een project hadden in Malawi en vroeg wat informatie over Malawi en over ons project. Van het een kwam het ander. Zij opteerden om twee nachten in en rond Zomba te verblijven: een ervan op zondag in een motel in het centrum van Zomba en de tweede nacht zouden zij slapen in Sitima in onze klaslokalen. Alles werd vooraf voorgelegd aan de mensen van onze CBO die verrast waren met de vraag maar dan volmondig ja zegden. Natuurlijk waren zij welkom. Zij verstaan alleen niet dat toeristen bereid zijn om in dergelijke omstandigheden te slapen: geen deftige toiletten, geen stromend water, geen elektriciteit enz… Er waren een paar communicatiestoornissen op zondag, maar wij zijn naar hun motel gegaan en nadien een eetcafe (Domino’s) opgezocht waar wij ons project toelichtten. Het is een toffe groep, je kan dat verwachten van mensen die zo soepel zijn dat zij vooraf de bestemming niet hoeven te weten.

Maandag 13 oktober
Op maandag gingen zij eerst Lake Chilwa bezoeken. Een prachtig stukje natuur, water, wind, een eiland, lemen huizen, authentieke mensen die iedere dag vechten om hun boterham te verdienen door visvangst en alles wat daarmee te maken heeft. Bootjes varen op mensenkracht (roeien of de stok in de grond steken om de boot voort te stuwen) en brengen je naar het midden van het meer waar het Chisi eiland ligt. Alles is puur natuur. Ook hier geen elektriciteit, geen stromend water. Onze toeristen vertelden ons dat het heel heet was op het water vooral door de weerkaatsing van het felle zonlicht. Meestal is het hier nu boven de 35°. Ook op het eiland was het zo heet dat de geplande voettocht drastisch werd ingekort. In de namiddag hadden wij een voetbaltraining ingelast omdat wij erbij wilden zijn als onze toeristen in Sitima aankwamen. Wij waren goed bezig met de opwarming toen meer dan de helft van de spelers wegliepen: de toeristen waren vroeger dan verwacht aangekomen. Een beetje nadien kwam de Mfumu (burgemeester) ons halen. Hij vond dat wij de notabelen van de dorpen aan de bezoekers moesten voorstellen. Ok, wij gaven de spelers de opdracht een match te spelen. Het dorp stond al op stelten. Trommel geluiden, dansende kinderen en vrouwen, cooks druk bezig, de leerkrachten als organisatoren hadden enkele problemen. Zij hadden ons een lijstje gegeven met allerhande producten die wij moesten meebrengen. Maar wij zegden hen dat zo een lijstje niet hoefde omdat het local food moest zijn. Dus geen Fanta, Cola, verse vis, iets wat nauwelijks of nooit aangekocht werd. Maar nu stelden zij vast dat zij onvoldoende rijst hadden: wij met hen naar de markt om 20 kg rijst te kopen (het halve dorp at mee) en er geen vlees was. ’Mogen wij nog vlug twee van de hier rondlopende kippen kopen.’
‘Kunnen jullie dat nog klaar maken?’ ‘Ja, natuurlijk, dat is geen probleem.’ ‘Ok, dan.’ Ondertussen hadden zij een grote badkuip met sproeier (een plastieken tas waarin zes gaten gemaakt zijn) in een rieten huisje klaargezet waar de bezoekers zich konden wassen. Het werd duister (rond 17u45) en wij beslissen om naar huis te rijden omdat wij niet graag in het donker rijden, ook niet met de auto, zeker niet op de kleine, smalle paadjes rond Sitima. Later hoorden wij dat er tot na elf uur muziek te horen was, dat er veel gezongen en gedanst is geweest, dat er meer dan twee honderd mensen zich op het schoolpleintje hadden geschaard, veel ambiance.

Dinsdag 14 oktober
‘s Morgens zijn onze toeristen te vroeg wakker geworden: in zo een dorp herneemt het leven met het prille daglicht (rond 5u00). Wij komen rond 8u45 aan, met de fiets dit keer. In beide klasjes stelen onze Vlamingen de show met allerhande Vlaamse liedjes met de bijhorende gebaren en danspasjes. Op het einde werd het afwisselend een Vlaams en een Chicewa lied. Speeltijd, eten, voor sommigen toch, (visjes, nsima en een plaatselijke groene groeten dat je met een beetje goede wil spinazie kunt noemen). De geur is sterk. Voor enkele toeristen was het te ‘local’ en bleef het eten onaangeroerd. Het hoogtepunt was dan het officiële afscheid. Iedereen in de klas. Iedereen dat is al gauw een 50 man: 14 Vlamingen, 6 Afumu, 8 teachers, 6 cleaners, 12 cooks en dan nog enkele leden van de CBO die geen opdracht hebben in ons project. Altijd eerst een gebed in Chichewa, geïmproviseerd door een Mfumu (van Nachuma), dan moest iedereen zich voorstellen. De Vlamingen moesten een voor een rechtstaan ‘I’m Jef’ en vervolgens wordt er verwacht dat je iets liefs zegt. Voor de eerste was dat niet zo moeilijk maar om niet in herhaling te vallen was dat niet zo eenvoudig, maar ook de laatsten hadden telkens een origineel afscheidsgroet. Dan volgde de gebruikelijke speeches van een andere Mfumu (Sitima), een cook, een teacher, Johan. Johan had het, tegen zijn gewoonte in, heel kort gehouden. Twee thema’s die hij niet uitwerkte: Mlendo ndi mame (‘de toerist is vluchtig‘). Dit is een geliefkoosd thema van Johan. Toen Callista Chimombo ons indertijd verschillende mogelijke projecten liet zien, hadden wij het gevoel een echte toerist te zijn die heel vluchtig was voor de mensen van Sitima en van de andere projecten: die verwachtingen van de lokale bevolking heeft ons toen fel aangegrepen (zie week 13 (?) van de eerste jaargang). Mlendo ndi mame wil onder meer zeggen: Malawiër, opgepast, hecht je niet te veel aan een bezoeker ook al is hij nog zo vriendelijk, menslievend, straks is hij weg, opgegaan in de rook. Johan vroeg de toeristen om ons niet te snel te vergeten, Sitima niet, Malawi niet, kortom de derde wereld niet. Het tweede punt dat Johan aanhaalde was dat wij heel fier zijn met ons project maar dat wij zonder al deze mensen hier in het lokaaltje wij gewoon niets zou zijn. Zonder hun hulp kunnen wij niets. Dan nog een speech van de reisleider, heel enthousiast over Malawi en de ontvangst van Sitima. Hij gaf de CBO een flinke financiële steun in naam van de hele groep.Tot slot moest de voorzitter van de CBO normaal een speech doen maar hij was er niet en in zijn plaats heeft Sam, onze leerkracht en vertaler, de speech gedaan. Daarna was het afscheid nemen: handjes schudden, al eens wat beter vastpakken, gemengde gevoelens, verwarrend. Wij zelf krijgen ook al een beetje het “ mlendo ndi mame“-gevoel. Zij weg, wij wuiven tot zij verdwijnen in de bocht. Toffe mensen, leuk praten in het Nederlands, zij op zoek naar andere avonturen, wij blijven achter bij onze mensen, bij ons dorpje, bij ons project. Zouden wij willen wisselen? Neen, dit intense leven is te zeer verbonden met ons ‘zijn‘.
Vaar wel!

Woensdag 15 oktober: gelukkige verjaardag, Werner, zoon van Mieke.
Vrijdag 17 oktober: de vader van Johan zou vandaag negentig geworden zijn.

Tot volgende week

13.10.08

Jaargang 2 week 27: van zaterdag 4 oktober tot vrijdag 10 oktober 2008

Woord vooraf: Door het dagboek van Filip, is er niets bericht over de dood van één van onze twee kleine hondjes. Op een morgen wou zij niet eten. Maar tegen de middag ging het beter. De volgende morgen wou zij weer niet eten. Dat zag er niet goed uit. Haar buik leek gezwollen. Tijdens onze afwezigheid had Umali met een van onze hondjes naar een dierenarts geweest en dat had geholpen. Wij naar die man met onze hond van negen weken oud. De man was niet thuis maar na een paar telefoontjes kwam hij opdagen. “Are you the vet?” No, I ‘m a technical veterinarian”. Maar de man was van goede wil, probeerde een diagnose te stellen en gaf ons een antibioticum en wat vitamines om op krachten te komen. Mieke bezorgde haar de medicatie maar op een gegeven moment moest het diertje braken en wij zagen dat er grote houtsplinters bij waren. Dat was het dus. Het gezwel in haar buik was van het bloeden. De volgende ochtend lag het diertje dood in zijn nestje. Wij hebben nu nog drie honden: de ouders, Maldo en Wechel, en één kleintje nog, Pajo, de drie andere puppies hadden wij uitgedeeld aan kennissen.

Zaterdag 4 oktober
Elke ochtend komt Alic rond zeven uur goede dag zeggen. Hij leek opgewekter dan anders en wij vroegen hem waarom hij zo gelukkig was. Zijn antwoord luidde: You give me meat today (op het einde van de dag vroeg hij ook nog naar Oil). Wij geven ons personeel ieder week wat extra in de vorm van eieren, vlees, groenten, fruit en olie omdat zij hun geld niet graag uitgeven aan voedsel. En hij had gehoord dat er vlees uitgedeeld was gedurende zijn weekend (hij is muzelman), dus… Alic is een buitenbeentje in onze staf door zijn leeftijd. Hij moet rond de zestig zijn en zijn ouders leven nog, echt een uitzondering in Malawi. Maar de laatste tijd profiteert hij wat veel van onze tolerantie. Wij moeten hem toch wat meer in het oog houden want telkens als wij onverwacht thuiskomen zit hij ergens waar hij onverstoord een dutje kan doen. Maar goed, wij hebben beslist dat hij, als oude man, hier mag blijven tot hij … de berg niet meer op kan. Van vrijdagnamiddag tot zondagmiddag hebben wij in verschillende periodes meer dan 24 uur zonder elektriciteit gezeten. Bij navraag, bleek er een boom omgevallen op een elektriciteitsdraad. Geen TV, geen nieuws, geen muziek, geen internet. Totale rust.

Donderdag 09 oktober
Wij hadden vorige week een afspraak gemaakt voor een onderhoud van onze auto in Blantyre. Omdat wij graag zo een rit combineren met inkopen willen wij op de middag onze auto terug hebben. Maar daarvoor moet je ten laatste om 7u30 ter plaatse zijn. Dus wij om 5u30, zonder ontbijt naar Blantyre. Om 10 voor zeven staan wij als eerste voor de garagepoort die om zeven uur opengaat. In het bureau zitten een paar bedienden het dagblad te lezen maar staan op als wij binnen komen. Wij worden onmiddellijk bediend door Webster. Nummerplaat, naam, adres, telefoonnummer, kilometerstand enz. moeten in de computer ingevoerd worden. Dan volgt een volledige controle van de auto. Wij hadden al een paar maal onze auto naar deze garage gebracht en wisten hoe het in zijn werk ging. Wij laten zo weinig spullen in de auto omdat alles wat er in ligt genoteerd wordt om zo diefstallen te beperken. Ook de buitenkant wordt grondig nagekeken en alles wordt genoteerd en ondertekend. Goed om 7u30 staan wij op straat en is onze auto afgeleverd.
Het nuttige aan het aangename parend, gaan wij ontbijten in de stad, zo een 2 km verderop in een van de betere hotels van Blantyre. Leuk, lekker en vooral uitgebreid. Maar een telefoontje halverwege verstoord een beetje ons genieten. De wagen zal pas klaar zijn rond drie uur. Dat is voor ons praktisch onmogelijk. Je auto afgeven duurt een half uur maar je auto ophalen duurt nog langer. Als wij daar maar goed 15u45 of 16u00 buiten rijden en wij willen nog enkele boodschappen doen dan komen wij zeker in het duister thuis en dat willen wij niet. Vooral Johan windt zich op en zegt hen dat dat een slechte service is. Wij waren de eerste deze morgen voor de garage, dus moeten wij eerst bediend worden. Ja, was de repliek, gisteren hebben wij niet alle wagens kunnen doen en die wagens hebben voorrang op de wagens die zich vandaag aanbieden. Wij zetten hen nog wat meer onder druk en wij dreigen dat, als wij de wagen niet kunnen hebben om twaalf uur, dan moeten zij er niet aan beginnen en halen wij straks de wagen op.
Ja, een half uur later weer telefoon, wij kunnen de wagen om twaalf uur ophalen. Maar wij weten uit ervaring dat daarmee de kous nog niet af is. Als je een Malawiër onder druk zet, leerden wij, dan geeft hij je in eerste instantie gelijk (zo ben ik van je gezaag van af) maar daarna doet hij toch meestal wat hij wil. Om twaalf uur zegt de man dat de auto klaar is maar dat er een naar geluid is als er aan het stuur gedraaid wordt. Wij overleggen even en denken dat wij gevaarlijk spel spelen door hen onder druk te zetten. Wij vrezen dat zij onze wagen nog niet aangeroerd hebben en beslissen om de wagen daar te laten en nog maar eens een terrasje te doen. Zo erg is dat dan ook weer niet. Even verduidelijken dat deze garage een Nissan garage is maar zij zijn heel duur. Dat gaat tot het tienvoud van wat een garage in Zomba vraagt. In Zomba wordt gezegd dat je bij je auto moet blijven staan of zij halen de goede stukken uit je wagen en steken er versleten stukken in de plaats. Om twee uur dertig was de wagen nog niet klaar. Johan maakt zich kwaad en zegt dat wij zo een service ook in Zomba kunnen vinden. Of moeten wij extra geld geven om normaal bediend te worden. Blijkbaar was dat raak. Webster staat op en vijf minuten later staat de wagen voor de deur, en verwent hij ons met allerlei kleine attenties, zelfs de werkuren voor het laatste mankement heeft hij niet aangerekend. Hopelijk heeft de wagen zijn onderhoud gehad en hebben wij een veilige auto. De dag nadien belde Webster ons nog eens op om te vragen of de auto nog piept als wij aan het stuur draaien…Wij zaten op de fiets op weg naar Sitima.
Tot volgende week, lieve, geduldige lezer

8.10.08

Jaargang 2 week 26: van zaterdag 27 september tot vrijdag 3 oktober 2008

Zaterdag 27 september: voetbal en het vertrek van Karen en Dave
In de voormiddag, samen met Karen en Dave, naar Sitima om een voetbaltraining te geven. Het aantal was weeral gezakt. Na de training van Filip kwamen de volgende training, gegeven door Sam, 31 meisjes. Sam, een leerkracht en ook gepromoveerd tot voetbaltrainer, stond er alleen voor omdat de andere leerkrachttrainer, Davidson, niet op de afspraak was. Ja, dan kun je geen training geven. Er staan twintig, dertig kleuters op het veld aandacht te vragen. Het materiaal en ballen zijn ook voor hen aantrekkelijk. Dan heb je een aantal jongens die ook willen trainen en die veel beter met een voetbal kunnen omgaan, maar die nu tweede keus zijn, iets wat mannen hier niet gewoon zijn. En dan de meisjes zelf die nog heel veel moeten leren, wel is er de beleving, de wil om het goed te doen. Als ex-leerkracht lichamelijke Opleiding ziet Johan veel basisfouten in de looptechniek, in basiscoördinaties en natuurlijk in de balbehandeling. Johan mist dan weer de (Chichewa) taalvaardigheid en de fitheid (leeftijd, rug en vooral knie) om tijdens de oefening te corrigeren. Nu waren er 22 meisjes, maar weeral kwamen zij bij mondjesmaat. Om enige kans op succes te hebben, moet er absoluut een goede trainer bijkomen. Sam weet wel hoe voetbal in mekaar zit en spreekt het best van alle leerkrachten Engels maar heeft zelf een rugletsel zodat hij niet het beste voorbeeld is. En Davidson heeft noch techniek noch het tactisch inzicht, hij is als trainer zoals hij als kleuterleider is: het steunt bij hem op enthousiasme en minder op kennis en inzicht. Maar voor voetbal is kennis en inzicht onontbeerlijk. Als kleuterleider combineert hij goed zijn enthousiasme met een goede dosis vaderlijk gevoel. Nog veel werk met onze meisjesploeg. Wij komen daar later ongetwijfeld op terug. Na de voetbal was het dan tijd om afscheid te nemen van Karen en Dave. Hun tocht gaat verder naar het Zuiden. In Malawi zullen zij nog het Mulanje gebergte en Blantyre bezoeken. Toen zij wilden betalen voor hun verblijf bij ons, zegden zij dat na overleg met de ouders, zij meer dan het dubbele wilden geven dan wij vroegen voor de kosten. Deze uiting van waardering doet altijd plezier. Zeker als hun reden is dat zij ons project het beste vonden dat zij tot nog toe gezien hadden. Wij antwoordden dat het deugd deed dat zij er zo over dachten en dat een mens hoe ervaren en oud hij ook is, zo een morele aanmoediging af en toe nodig heeft. Goede reis en vergeet Afrika niet, hebben wij hen gewenst. Exit twee toffe jonge mensen.

Maandag 29 september : een drukke dag: Discussie over een ‘haedmaster’
Tijdens ons bezoek aan onze school, hadden wij onze leerkrachten aangesproken over de eventuele aanstelling van een ‘Haedmaster’. De rechtstreekse oorzaak was dat wij een probleem hadden met een leerkracht. Al een paar keren hadden wij gezien dat die leerkracht een probleem had om zich wakker te houden, laat staan dat de leerkracht met de kinderen zou bezig zijn. Eenmaal was de leerkracht echt in slaap gevallen. De kinderen die gewoon zijn weinig of geen aandacht te krijgen speelden gewoon verder. Wij nemen de leerkracht even terzijde en zeggen dat het zo niet verder kan. De volgende maal zou er over ontslag met de CBO directeur gepraat worden. De leerkracht haalt privé moeilijkheden aan. Nu toont de leerkracht zijn beste zijde. Zien hoe lang dat duurt. Die ‘haedmaster’ kan controle uitoefenen over de leerkrachten, over het ander personeel, kan motiveren, kan waken over de aankoop van eten, het verdelen van voedsel aan kinderen, aan leerkrachten en aan het personeel rond de school, over het speelgoed , didactisch materiaal, en binnenkort start de nieuwbouw enz.… Een permanente aanwezigheid van iemand die gezag uitstraalt is natuurlijk een heel goede oplossing. Maar wij vrezen een beetje dat kwaliteit een te hoge prijs zal hebben en geen kwaliteit is zeker geen optie want dan creëer je alleen maar problemen bij.

Discussie over goedkopere cement is slecht afgelopen. De winstmarges in de zaak waar wij onze cement gaan halen (omdat de cement daar het goedkoopst is) zijn zo klein (beweren zij) dat zij geen korting kunnen geven. Hun verhaal klinkt geloofwaardig omdat zij eraan toevoegen dat zij op andere producten wel korting kunnen geven.

Elektriciteit in Sitima
Wij hebben beslist met gewone elektriciteit te werken in Sitima. Escom moet daarvoor haar net zeshonderd meter uitbreiden naar onze school op onze kosten. Dat kost veel geld en daarbij valt de elektriciteit hier gemakkelijk uit, met daarbij nog een bezwarend element dat zij voor Sitima niet zo snel zullen zijn om het te herstellen dan voor Zomba. Toch kiezen wij voor de klassieke elektriciteit omdat eens de elektriciteit ter plekke , het goedkoper is dan zonne-energie. Voor weinig energie moeten wij veel betalen en vooral het vervangen van de batterij ieder vijf jaar deed ons afhaken. Eens wij hier weg zijn zal de gemeenschap dergelijke kosten niet kunnen dragen.

Woensdag 1 oktober en donderdag 2 oktober: opportunistische leerkrachten
Verwarring ten huize van Mieke en Johan. Op onze kalender stond dat 2 oktober een officiële verlofdag was. Maar toen wij op 1 oktober naar de stad gingen voor inkopen, waren alle winkels dicht. Wij kregen een telefoon van onze leerkrachten om te vragen of zij de kinderen mochten meedelen dat morgen donderdag de school dicht is. Ja,zegden wij, nog overtuigd dat het morgen een officiële dag was. Maar… Op tv zagen wij dat op dinsdagavond 30 september de islamieten het einde van de ramadan vierden. Sedert twee jaar erkent de Malawische overheid deze dag als een officiële vrije dag. Maar er is veel verwarring. Wij herinneren ons dat vorig jaar sommigen de vrijdag niet wisten dat het een officiële vrije dag was wegens einde ramadan en dan beslisten zij om maandag te sluiten. Onze leerkrachten hebben hetzelfde gedaan. Want wat is er gebeurd: zij hebben van ons dezelfde kalender gekregen waarop foutief stond dat 2 oktober een vrije dag was. Toen zij hoorden dat het in feite 1 oktober was, hebben zij dan vlug naar ons gebeld om te vragen of zij morgen de school mochten sluiten…

Vrijdag 3 oktober: Bespreking nieuwbouw
Met de fiets naar Sitima in een schroeiende hitte (kwik steeg de ganse week al boven de 35° C), onderweg rijden wij de directeur van de CBO van Sitima, Mofolo, ook met de fiets, voorbij. Hij stopt aan de school en met hem en Sam (vertaler) bespreken wij de bouwplannen. Grootse plannen, al zeggen wij het zelf. Het geheel, in een U vorm, zal een mooie eenheid vormen.
- keuken en opslagruimte (60 m²)
- een veranda (gedeelte open) dat als overdekte speelplaats en eetzaal zal dienen (120 m²)
- twee bijkomende klaslokalen (112 m²)
- een administratief centrum met bureau, een medisch kantoor en een slaapplaats (112 m²)
Te samen meer dan 400 m². Daarnaast vragen de leden van de CBO of wij hen willen helpen om een soort feestzaal te bouwen. Wij hebben daarop positief geantwoord omdat het de ontwikkeling van het dorp ten goede kan komen. Er liggen 25000 stenen klaar om gebakken te worden, er ligt heel veel hout klaar maar blijkbaar nog niet genoeg. Zij willen starten met de fundering en dan moet het oud gebouw afgebroken worden omdat zij de stenen (niet gebakken) willen gebruiken als ondergrond voor de nieuwbouw. Dat wordt uitkijken.
Tot volgende week

29.9.08

Jaargang 2 week 25: van zaterdag 20 september tot vrijdag 26 september 2008

Zaterdag 20 september
Deze week hebben wij nog eens ingezet op voetbal voor de meisjes. De vorige week hadden wij twee meisjes, twee zussen, aangesproken om zoveel mogelijk meisjes uit te nodigen op de vergadering van zaterdag 20 september. 18 meisjes tussen de 15 en 10 jaar waren op het appèl, dat was meer dan wij verwacht hadden. Iedereen gevraagd of zij bereid waren regelmatig naar de training te komen. De twee leerkrachten terug aangesteld, en hopelijk hebben zij begrepen dat dit hun laatste kans is. Gezocht naar de dagen die het meest kans bieden om zoveel mogelijk meisjes op de training te krijgen. Filip zou de eerste training geven. Stipt op tijd komen. Wie regelmatig komt krijgt na drie maanden een voetbaluitrusting (sponsors in Vlaanderen?) Johan geeft een training per week en de twee trainers moeten die training twee keer overdoen.

Zondag 21 september getoast op de verjaardag van Koen in de Kuchawe Inn.

Maandag 22 september: de eerste training
Op de afgesproken drie uur waren er een viertal meisjes, maar na de start en een half uur later waren bijna alle meisjes aanwezig die vorige zaterdag zich hadden ingeschreven en er waren drie extra meisjes bijgekomen, dus wij zijn nu met 21. Filip is een extra aantrekkingskracht, jong én beweeglijk, kan veel meer voordoen dan zijn (versleten) vader. Maar wij zullen met de riemen moeten roeien die wij hebben want op woensdag vertrekt Filip terug naar de heimat, waar hem veel liefde wacht.

Dinsdag 23 september afscheid van Filip aan Sitima
In Sitima zijn ze al wat gewoon geworden van mensen die komen en gaan. Maar voor de Westerling is het telkens een gevoel apart. Die vragende ogen, hun vriendelijke uitnodigende blik, hun eenvoud, hun armoede, hun blijheid, die aanhankelijkheid van de kinderen: het maakt allemaal een verwarrende indruk. De bezoeker is in de war, hij wil meer doen maar het werk, het geld, het lief, de familie, de vrienden, en vooral misschien het vliegtuigticket, zorgt er voor dat het afscheid onherroepelijk is. Even slikken, de directeur roemt even de inbreng van de blanke maar in een adem zegt hij ‘vergeet ons niet‘. Vader en zoon kijken wat droef, geëmotioneerd, ook voor hen komt het uur van afscheid heel dicht bij. De passage van Filip was mooi geweest, hij heeft zich met zijn scoutshart totaal ingezet voor de kleuters. Vanaf de eerste dag zat hij met een aantal kleuters op de arm, speelde toneel, poppenkast, leerde hen enkele K3 danspasjes en enkele Vlaamse liedjes, speelde met de bal, met de blokken, deed ze lachen, meer zelfs schateren, en dat zonder een woord Chichewa te spreken en zij zonder een woord Engels te verstaan. De kinderen hebben weeral eens extra aandacht gehad.

Woensdag 24 september: met Filip naar de luchthaven
Nu moest vader en zoon afscheid nemen. Mieke was de stille getuige van de hechte band tussen hen beide. Het was bijna vijftien jaar geleden dat vader en zoon nog zo een lange tijd bijeen waren geweest. Meer zelfs nooit hebben zij zo samengewerkt. Voor de vader was het in ieder geval heerlijk werken. En Mieke kon het ook heel goed stellen met de aanwezigheid van Filip. Het is heel aangenaam dat je kon vaststellen dat zij hem als een zoon ervoer. Wat de vader allang wist, namelijk dat zijn zoon, al is het vlees zwak, in het diepste van zijn ‘zijn’ een prachtkerel is, werd hier heel concreet en zichtbaar gemaakt. Een mooier geschenk kun je een vader niet geven. Dat het afscheid emotioneel was, hoeven wij niet te vertellen. Toen wij onze rug keerden naar de ingang en wij naar onze auto stapten op de luchthaven, namen wij spontaan elkaars arm vast, kropen even heel dicht bij elkaar en voelden dat het goed was.

Donderdag 25 september: kort bezoek van een internationaal koppel
Karen (22) is een Nederlandse en Dave (23) een Engelsman, beiden pas afgestudeerd, kwamen vandaag aan voor een tweedaags bezoek. Zij hadden besloten, als ondersteuning van zijn studie in Mensenrechten, om een rondreis van drie maanden te maken in het zuidelijk deel van Afrika. Geland in Kaapstad rond 1 augustus, hebben zij zo Namibië , Botswana, Zimbabwe, Zambia, Malawi bezocht en later volgt nog Mozambique en zo terug naar Zuid-Afrika, Kaapstad waar op 28 oktober hun vliegtuig wacht. Donderdagvoormiddag wilden wij nog met de fiets naar Sitima. Na de lestijd nog enkele problemen besproken (er waren drie leerkrachten afwezig) zodat wij (voorspeld) een half uur te laat op onze afspraak waren die wij gemaakt hadden met ons internationaal koppel. Wij hadden dan ook Umali, onze waker, verteld dat er een koppel op bezoek kwam. De fietstocht in 35° en met heel steile klimpartijtjes deed ons emmers zweten. Na het middagmaal hebben wij een ganse namiddag ons wedervaren met Afrika gedeeld, een wandeling gemaakt en bij het avondmaal onze gesprekken voortgezet, niet echt productief maar wel interessant en aangenaam.

Vrijdag 26 september: bezoek van het koppel aan ons project
Wij hadden een drukke dag voor de boeg. Naar Sitima, de kinderen begeleiden, Karen en Dave kregen extra aandacht van onze kleuters. Er waren ook wat problemen met een van de leerkrachten. Weinig of geen interesse voor de kinderen, half slapen, half wakker. Wijj hadden al eens een waarschuwing gegeven, maar blijkbaar had het geen effect; Bij een volgende probleem kaarten wij het gedrag aan bij de CBO en kan er over ontslag gepraat worden. Wij hebben dat duidelijk gemaakt. Daarna naar Lake Chilwa, picknicken onderweg, en aan het meer kochten wij onder een zengende hitte visjes voor de middagmalen van onze kinderen. Sam vergezelde ons en wij hadden met hem een belangrijk gesprek. Het is duidelijk dat hij niet alleen het best Engels spreekt en voor ons is hij het aanspreekpunt maar hij is ook de meest begaafde. Hij mist charisma maar hij is degelijk, weet wat van hem verlangd wordt, kortom hij is op dit moment een onmisbare pion. Wij zoeken naar een middel om zijn overwicht in een financiële vergoeding om te zetten. Onze warme maaltijd hebben wij om zes uur pm genomen. De picknick was sober dus werd er met des te meer gretigheid gegeten en ‘s avonds nog naar het Vlaams nieuws, Nederlands nieuws en daartussen ‘De wereld draait door’ gekeken.
Tot volgende week

22.9.08

jaargang 2 week 24 van zaterdag 13 september tot vrijdag 19 september

Omdat de zoon van Johan hier op bezoek is, leek het ons een goed idee om een paar dagen uit zijn dagboek te publiceren. Tot volgende week

17/09/08; veldwerk in de bergen rond Zomba
Vandaag een grote wandeling gemaakt in de heuvels rond Zomba. Het is heel moeilijk om te beschrijven maar we hebben een paar uur gewandeld langs dorpjes die op de bergflanken van het Zombaplateau liggen. Dit is opnieuw het echte Malawi; kleine, rotsige zandwegjes, slingerend door de bergen langs groepen van hutjes die een dorp worden genoemd. Nu, op het einde van het droge seizoen, is alles er zeer dor en stoffig. Niet alle dorpjes hebben een schooltje, maar per drie à vier dorpjes is er een schooltje (vaak door vrijwilligers van het dorp open gehouden) en daar was het onzen Daddy om te doen. Hij doet deze wandeling een paar keer per jaar om die scholen wat geld toe te stoppen (niet zoveel voor ons, maar wel voor hen, tussen de 2500 en 5000 kwacha = tussen 12,5 en 25 euro). Hij kent deze scholen omdat hij en Mieke in het begin van hun Malawese verblijf, een rondleiding hebben gekregen langs al deze scholen. Toen waren ze op zoek naar een site om iets op te starten. Dit zijn dus de scholen die het niet gehaald hebben van Sitima. Het is echt niet uit te leggen wat ik vandaag weer aan armoede heb gezien (geen elektriciteit, geen stromend water)… Ik heb heel wat foto’s genomen om jullie een beeld te kunnen geven, maar het ergste staat niet op de foto’s. Ik kon echt geen foto’s nemen van huizen of mensen die er héél slecht aan toe waren. Ik vond het te beledigend om te blijven stilstaan en de ergste miserie vast te leggen. Die mensen moeten toch ook wel aanvoelen dat de enige reden kan zijn, dat het echt zo erg is en dat we zo verwonderd zijn dat we het fotograferen. Als ik dacht dat er niemand keek, heb ik af en toe toch geprobeerd om iets schrijnends vast te leggen, maar zoals gezegd het ergste wat ik gezien heb, staat niet op de gevoelige plaat. Wel zijn er “mooie” foto’s van de verschillende schooltjes (een 4-tal) die we hebben bezocht. In twee schooltjes zaten er een 30-tal kinderen te luisteren naar de juf in een lokaaltje van 3 op 2, echt niet te schatten. Langs de andere kant, weer niks dan lachende gezichten gezien. Op het einde van onze wandeling zijn we nog langs een marktje gegaan, waar ik een Baobapvrucht heb geproefd en gekocht. Ik heb er één vijfde van opgegeten en met de rest wat kindjes blij gemaakt. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen, dat het vooral was, omdat ik het niet zo lustte dan omwille van het liefdadig karakter ;-). Zo’n marktje is ook een echte belevenis; levende kippen worden er afgewogen, kledij, eten en allerhande materialen worden er versjacherd en geruild. Als Zungu word je er overal nageroepen in de hoop dat je er iets koopt. Deze avond opnieuw met de ex-buurmeisjes gespeeld (met waterballonnen, hadden ze ook nog nooit gezien) en gedanst (K3 en plopdans, zijn hilarische filmpjes van J ). Morgen, ga ik bij de Malawiër (bij de tuinman en een leerkracht) thuis op bezoek. Ik ben echt benieuwd hoe de hutjes er van binnen uit zien. Morgen het relaas. Tot Morgen!

18/09/08; Sitima + huisbezoeken
Opnieuw mijn 8 km gaan lopen deze morgen en in minder dan 43 minuten. Streefdoel is om volgende maandag in minder dan 41 minuten terug te zijn. ’s Morgens lopen is echt zalig om de dag te beginnen. Hier in de bergen, heb je een prachtig uitzicht (we zitten vrij hoog) en is er prachtige natuur; zotte bomen, loslopende apen, kolibri’s, andere rare vogels, botanische tuin, bijna opgedroogd bergriviertje en een 10-tal Mulibwanji’s (= Malawese begroeting) met de Malawiërs . Deze morgen eerst naar de hoofdstraat van Zomba gereden om er eieren en cement te kopen. Dan naar Sitima geweest, eieren gebracht en wat educatief bezig geweest met de kleine mannen. Daarna zijn we medicijnen gaan ophalen bij de dokter waarmee we binnenkort hopelijk kunnen beginnen samenwerken; van zodra dat zijn brommer gemaakt is kan hij één halve dag per week de kindjes bij ons in Sitima komen onderzoeken (we leven op hoop). De medische ondersteuning is voor ons project zeer belangrijk, maar moeilijk op poten te zetten. Later hierover meer. Vandaag op bezoek geweest bij een leraar uit Sitima en onze tuinman. Onzen Daddy was in het verleden al eens op bezoek geweest bij zowel de leraar als de tuinman. Bij de leraar thuis was er toen één “binnenmuur” ingestort (even voor alle duidelijkheid; zo’n huis (=hut van maximaal 5m op 4m schat ik) heeft max. 2 binnenmuren) en hij vertelde onzen Daddy, dat hij daarom een nieuw huis ging bouwen. Nu moesten we terug gaan, want hij had zijn nieuwe huis gebouwd. Om met de deur in huis te vallen, het nieuwe huis was gebouwd, maar het dak lag er nog niet op. Daarom ook de noodzaak van ons bezoek, want vrij snel kwam de vraag of er geen sponsoring voor zijn dak mogelijk was. Even terzijde, ik denk dat ik hier ondertussen al een 40-tal huizen heb gezien zonder dak. De reden is eenvoudig; de stenen (er worden minder en minder houten hutten gebouwd) maken ze zelf met zand, aarde, water en heel goed aanstampen en bakken. Om te voegen gebruiken ze ook aarde en uitwerpselen van dieren en een beetje cement als ze het kunnen betalen. Maar voor het dak is er geld nodig, want daarvoor moeten ze hout kopen en als het kan ijzeren platen. Vaak beginnen Malawiërs aan een huis en wordt er dan op het einde geconstateerd dat er geen geld is voor een dak. Omdat hij in het nieuwe huis (opnieuw 5 op 4, denk ik) met zijn vrouw en kind moet wonen, geven we hem een beetje geld. Onzen Daddy moet hier wel voorzichtig mee zijn natuurlijk, want als hij persoonlijke steun begint te geven… er zijn 13 miljoen Malawiërs, waarvan 92% in de armoede leeft… Dan naar onze tuinman; We rijden schappelijk een 3 kwartiertjes verloren in allemaal kleine zandwegjes die ongelooflijk op elkaar lijken, om uiteindelijk te arriveren. Onze tuinman staat ons ongeduldig op te wachten, want we hebben voor hem cement mee, die onzen Daddy al een tijdje geleden beloofd had en in Malawi maakt belofte ook schuld, zeker als je als “Zungu” iets beloofd aan een Malawiër ;-) (en terecht ook, anders moet je maar niets beloven). Onze tuinman is tussen de 50 en 60 jaar (hij kent zijn exacte leeftijd niet, maar zeer weinigen hier trouwens) en zijn beide ouders leven nog. Ook hier is de exacte leeftijd onbekend, maar zij moeten rond de 80 zijn, wat ongelooflijk is voor een Malawiër. Het feit dat ze er beiden nog zijn maakt het nog meer een unicum en het beeld ook bijzonder mooi. Het huis van onze tuinman is ongeveer een 6 op 3 en is onderverdeeld in 3 ruimtes (foto’s van). Hij stelt de ruimtes als volgt voor; de slaapkamer (voor hem en zijn vrouw), de zitruimte en de logeerkamer J J J . Schitterend toch, de logeerkamer (1,5 op 3) en dan is de helft nog gevuld met brandhout!!! De kinderen (een 15-tal) uit de buurt zijn een kijkje komen nemen, want een wagen en een Zungu komt daar in de brousse niet elke dag voorbij. Ze krijgen allemaal een snoepje en we vertrekken samen met onze tuinman, die tijdens de werkdagen in Zomba verblijft (hij huurt een vervallen krot zonder dak, echt waar), omdat de afstand van waar hij woont tot bij ons in Zomba (8km) te groot is om dagelijks af te leggen. Weer een stukje van het echte Malawi gezien. Morgen ligt de focus weer bij de kindjes van Sitima. Benieuwd wat de dag brengen zal. Tot Morgen !!!

20.9.08

Jaargang 2week 23: van zaterdag 6 september tot vrijdag 11 september 2008

Zaterdag 6 september
Aankomst Filip, zoon van Johan,
Na het bezoek van Werner (zoon van Mieke) en zijn vriendin Karen, is het nu de beurt aan Filip. Wij konden hem, tot onze verrassing, op zijn vliegroute volgen via sms’jes. Bij de aankomst speelde zich hetzelfde tafereel af als toen de zus van Johan in Blantyre landde, meer dan een jaar terug. Onmiddellijk zagen wij haar duidelijk het vliegtuig uitstappen, wuiven en dan wachten op haar terwijl zij de douane en immigratie moest passeren. Toen zowat iedereen weg was, kwam de zus melden dat haar bagage er niet bij was. En ook nu, na een tijdje wachten, een GSM gerinkel; de bagage van Filip was er niet bij. Het grote verschil met de zus van Johan was, Filip had zijn persoonlijke spullen volledig in zijn handbagage gestoken en de grote reiskoffer stak vol goederen voor onze kleuters. Blij weerzien, het was om en bij de 30°. Hij was al bij al niet te veel getekend door de reis.

Zondag 7 september
Wat een hoogdag had moeten worden met gaan eten in de Kuchawe, begon de dag in mineur. Een telefoontje van Sitima meldde dat er opnieuw een kleuter van onze school gestorven was: Holles Chabwera, drie jaar, was gisteren overleden. De begrafenis was voor vandaag. Wij wilden er bij zijn. De leerkrachten van Sitima vroegen of wij hen niet wilden ophalen, en zo konden zij ons de weg tonen. Vier leerkrachten gingen met ons mee, onze ’seven seats’ zat dus vol. Wij parkeerden de auto op een 100 m van het huis omdat de smalle paadjes ons verhinderden verder te rijden. Eens de motor afgezet, hoorden wij vaag het geweeklaag. Het kind lag niet in een kistje maar in witte doeken gewikkeld. Drie vrouwen zaten bij het lijkje achter een witte doek. In ons kamertje zaten er een viertal vrouwen, die regelmatig eens naar buiten gingen. Hier geen extra wenende vrouwen, alleen achter het witte gordijn hoorden wij twee vrouwen wenen. Een zette een monotone klaagzang aan, de andere vrouw, wij denken de moeder, weende en praatte tegelijkertijd, in Chichewa, haar woorden leken op vragen zoals waarom moet mijn kind sterven, waarom moet mij dat overkomen… Wij waren sprakeloos, op dergelijke vragen hebben wij geen antwoord. Na een tijdje gingen wij naar buiten en werd de moeder ook naar buiten gebracht. Een veel te jonge moeder, geen 20 jaar oud. Klagend, jammerend, wij konden niets uitbrengen, het hoort hier bij het leven maar toch voelden wij onmacht, voelden wij onrechtvaardigheid. Enkel een hand, een aanraking ter bemoediging.
De Kuchawe lag er beteuterd bij.

Maandag 8 september
Eerste kennismaking van Filip met Sitima. Filip had de dag ervoor al een verlaten Sitima gezien, maar het zien van de school waar 150 kleuters aanwezig waren, gaf natuurlijk een ander beeld. Hij werd onmiddellijk opgenomen in de gemeenschap, en ook hij, ex-scout, liet zich niet pramen. Onmiddellijk enkele peuters op de schoot, met de poppen in het Nederlands en in het Engels poppenkast spelen. Al was hij blank en sprak hij geen Chichewa, hij was onmiddellijk één van de hunnen. Uit de gesprekken bleek dat hij toch getroffen was door de armoede hier. Het was wel zo dat hij door die confrontatie de dag voordien met de begrafenis, onmiddellijk in het echte arme Afrika gedompeld werd. Bij hem moeten zij in Vlaanderen niet meer komen klagen dat hun leven lastig is.

Woensdag 9 september
Naar Blantyre de bagage ophalen.Via telefoon waren wij te weten gekomen dat de bagage van Filip goed en wel op de luchthaven was aangekomen. In Blantyre enkele noodzakelijke inkopen gedaan. Aankoop van maïs, rijst en rode bonen bij Admarc is ook een stukje Malawi laten zien. Vier diensten aandoen vooraleer je de opslagplaats van de eetproducten kunt binnengaan: receptie, dan naar een 150 m verder gelegen bureau voor de aankoopbon, dan terug naar de receptie waar wij in de buurt konden betalen, dan naar een controleplaats, twee km verder, waar zij uw betalingsbewijs omzetten in een afhaalbon, naar de opslagplaats en een laatste controle als wij het domein uitrijden. In minder dan een uur ben je daar nooit buiten. Maar geladen met 200kg voedsel reden wij naar de luchthaven waar we zonder noemenswaardige problemen de koffer konden ophalen.

Vrijdag 11 september
Callista Chimombo komt op bezoek in Sitima. Vorige week vrijdag was, tot grote ontgoocheling van onze leerkrachten, de aangekondigde komst van Callista Chimombo, uitgesteld. Maar op donderdag vertelden de leerkrachten ons dat Callista Chimombo op vrijdag kwam. Voor ons was het de omgekeerde wereld. Tot twee maal toe (eens met de zus van Johan) hadden wij Callista vergezeld op haar tocht om een aantal projecten te bezoeken. Je komt er aan en dan zie je de bewegingen, de wemeling van mensen, van kinderen, de stoelen worden aangerukt, iedereen gaat op zijn plaats zitten, sommige vrouwen beginnen te zingen en te dansen. Maar deze keer stonden wij aan de andere kant. Een woord: wachten. Zij vertelden ons dat Callista rond 10 uur zou aankomen. Iedereen zette zich klaar rond 9 uur. Je weet maar nooit… Wij hielden ons wat op de vlakte, lieten de anderen al plaats nemen omdat wij al enige ervaringen hadden met de timing van zo een bezoek. Rond 11u00 kwam Callista er aan. En dan zie je dat iedereen zo lang heeft moeten wachten en dat zij dan toch nog wat verrast zijn door haar komst. Gans het dorp zette zich in beweging. Want, vergist u niet, beste lezer, hier zitten misschien meer dan vierhonderd mensen en kinderen op het pleintje voor onze school. Callista imponeert niet alleen door haar uitstraling maar ook door haar imposante figuur. Zij steekt met kop en schouder boven de andere Malawiërs uit. En dan begint het feest: dansen, zingen, toneeltjes.. De conditie van Callista moet niet te goed meer zijn, maar enkele keren danste zij mee, maar telkens voegde zij zich bij de groep als de dans al een tijdje bezig was, en zij stopte ook steeds als eerste. Natuurlijk was er groot jolijt als zij ook danste. Dan de noodzakelijke speeches. Hieronder drukken wij de speech af die Johan gedaan heeft. Wij schrokken een beetje van de vele lofbetuigingen die wij hier kregen: van de Afumu (de burgemeesters) van Mofolo (de voorzitter van de CBO) en niet het minst van Callista. Wij schrikken daarvan omdat wij ons maar een deel van de ploeg voelen die iets wil doen voor de plaatselijke kleuters, bevolking. Maar voor hen zijn wij natuurlijk onmisbaar. En dat willen zij dan op zo een dag eens benadrukken. Wij laten het ons welgevallen en antwoorden ook met een gemeend dankwoordje.

Dear Minister, dear Afumu, dear Mofolo, dear members of the CBO, teachers, cleaners and cooks and all the mothers and the fathers and last but not least dear children,When our minister is coming that means a little bit feast for us and the community. Yes, Madame, the community is proud on you. CBO, Sitima, Nazareth school is already a part of our life. Even more, it is our life. We are pleased with the visitors from Belgium, from Flanders, the Flemish part of Belgium. Two months ago Werner, the son of Mieke, and his wife Karen, was here, today Filip, my son, is visiting us. We are very glad with it because they are two of the most important members of our organisation in Flanders which was founded with the main aim: to support our organisation YOCE, here in Malawi.
We hope that they see that we do a lot of things for the local people and if we have more support from Flanders we can do even more for you. We have to fight against the inequality: every child in the world must have the same chances to develop in the same way. Teachers, cleaners and cooks, in this process, you have a huge responsibility, your responsibility is very high. Please take care of your duty, day after day. You have our full support. That Unicef is helping our organisation means that we are on the good way. The cooperation between the CBO and us was from the start very good, and it is still improving. As you can see everywhere around you, you see bricks. For us it is very nice to see that the community can organise this without our help. Yes, you, CBO of the five villages around Sitima, you are good, you are very good. We appreciate this help very much. We hope that the result is in proportion to your effort and that at the end of this year we have four classrooms, a kitchen, a toilet, and maybe a medical centre and a dormitory. Dear Callista, your visit gives the people extra energy to do well for the community. Thank you